Chào các bạn, tôi là Trần Duy Thuận đây. Trong hành trình xây dựng kiến thức logistics, chúng ta đã cùng nhau đi qua hai loại phí quan trọng do hãng tàu thu là phí Demurrage (DEM) trong bài viết tổng quan và phí Detention (DET) trong bài phân tích chuyên sâu. Hôm nay, chúng ta sẽ hoàn thiện “bộ ba” quyền lực này với mảnh ghép cuối cùng: Phí Storage (Storage Charge) hay còn gọi là phí lưu kho bãi.
Đây là loại phí có bản chất hoàn toàn khác biệt và thường bị nhầm lẫn nhất. Hiểu rõ về phí Storage không chỉ giúp bạn tránh những chi phí bất ngờ mà còn là chìa khóa để tối ưu hóa toàn bộ quy trình thông quan hàng hóa của mình.
1. Bản chất của Phí Storage: Ai Thu và Thu Khi Nào?
Phí Storage là phí lưu kho, lưu bãi do CẢNG hoặc KHO HÀNG (Kho CFS) thu để bù đắp cho chi phí họ bỏ ra khi hàng hóa của bạn chiếm dụng không gian, mặt bằng của họ. Hãng tàu KHÔNG thu phí này.
- Ai thu phí?
- Cảng vụ (Port/Terminal): Thu phí lưu bãi đối với các container hàng nguyên (FCL) khi chúng được lưu tại bãi container của cảng (gọi là CY – Container Yard). Ví dụ điển hình là Cảng Cát Lái, Cảng Hải Phòng.
- Kho khai thác hàng lẻ (CFS – Container Freight Station): Thu phí lưu kho đối với các lô hàng lẻ (LCL). Đây là nơi các lô hàng nhỏ từ nhiều chủ hàng được gom vào hoặc chia ra từ một container chung.
- Khi nào phí Storage bắt đầu tính?
- Phí này bắt đầu được tính từ thời điểm hàng hóa của bạn (nguyên container hoặc các kiện hàng lẻ) được dỡ từ tàu xuống và lưu trữ tại bãi hoặc kho của cảng.
- Nó sẽ kết thúc khi bạn hoàn tất mọi thủ tục hải quan và chính thức cho xe kéo hàng ra khỏi cổng cảng. Thời gian miễn phí (free time) cho phí Storage thường rất ngắn (3-5 ngày, đôi khi chỉ 1-2 ngày) và do cảng quy định.
2. Phân biệt Phí Storage cho hàng FCL và LCL (Điểm khác biệt cốt lõi)
Cách tính phí Storage là khác nhau hoàn toàn cho hai loại hàng này.
Đối với hàng FCL (Full Container Load)
- Vị trí phát sinh: Bãi container (CY) của cảng.
- Cách tính: Tính trên đơn vị container/ngày. Mức phí sẽ khác nhau cho từng loại container như cont 20 feet, 40 feet, cont lạnh (RF)…
- Ví dụ thực tế:
Công ty ABC nhập một container 40 feet hàng khô (40’HC) về cảng Hải Phòng. Theo biểu phí của cảng, họ được miễn phí 5 ngày lưu bãi. Do bộ chứng từ gốc về chậm, đến ngày thứ 12 họ mới có thể làm thủ tục lấy hàng.
– Ngày 1-5: Miễn phí.
– Ngày 6-12 (7 ngày): Công ty ABC sẽ phải trả phí Storage cho Cảng Hải Phòng cho 7 ngày lưu cont này, theo đơn giá quy định cho container 40’HC.
Đối với hàng LCL (Less than Container Load)
- Vị trí phát sinh: Kho CFS.
- Cách tính: Tính trên khối lượng (CBM) hoặc trọng lượng (Ton) thực tế của lô hàng trên mỗi ngày.
- Ví dụ thực tế:
Anh Nam nhập một lô phụ kiện điện thoại chỉ 2 CBM qua kho CFS tại TP.HCM. Kho cho 3 ngày lưu kho miễn phí. Tuy nhiên, lô hàng bị vướng kiểm tra chuyên ngành nên nằm tại kho tổng cộng 10 ngày.
– Ngày 1-3: Miễn phí.
– Ngày 4-10 (7 ngày): Anh Nam sẽ phải trả phí Storage cho kho CFS. Giả sử đơn giá là 50.000 VNĐ/CBM/ngày, tổng chi phí sẽ là:50.000 x 2 CBM x 7 ngày = 700.000 VNĐ.
3. Hướng dẫn cách tính Phí Storage (Kèm bảng giá tham khảo)
Biểu phí Storage luôn được các cảng và kho CFS công bố công khai và có đặc điểm chung là lũy tiến theo thời gian – càng để lâu, đơn giá mỗi ngày càng đắt đỏ.
Bảng giá MẪU tham khảo tại một cảng giả định:
(Lưu ý: Số liệu chỉ mang tính minh họa)
| Loại hình | Thời gian | Đơn giá (VNĐ) |
|---|---|---|
| Hàng FCL (cont 20′ khô) | Ngày 1 – 3 | Miễn phí |
| Ngày 4 – 7 | 350.000 / cont / ngày | |
| Ngày 8 trở đi | 600.000 / cont / ngày | |
| Hàng LCL | Ngày 1 – 4 | Miễn phí |
| Ngày 5 – 10 | 60.000 / CBM / ngày | |
| Ngày 11 trở đi | 100.000 / CBM / ngày |
4. 5 Nguyên nhân “chôn chân” tại cảng dẫn đến phí Storage khổng lồ
- Trục trặc khi thông quan: Tờ khai hải quan bị phân vào luồng vàng (yêu cầu cán bộ hải quan kiểm tra, đối chiếu hồ sơ) hoặc luồng đỏ (kiểm hóa hàng hóa thực tế). Quá trình này có thể mất thêm vài ngày làm việc.
- Thiếu hoặc sai sót chứng từ chuyên ngành: Đây là nguyên nhân phổ biến. Chủ hàng không chuẩn bị kịp các giấy phép nhập khẩu, giấy chứng nhận chất lượng, công bố hợp quy, kiểm dịch động/thực vật…
- Vấn đề về tài chính & chứng từ gốc: Chủ hàng chậm thanh toán tiền hàng cho nhà cung cấp để họ gửi bộ chứng từ gốc (Original Bill of Lading), hoặc chưa chuẩn bị đủ tiền để nộp thuế nhập khẩu ngay khi tờ khai được duyệt.
- Chưa có Lệnh Giao Hàng (D/O – Delivery Order): Dù đã thông quan, nhưng nếu bạn chưa thanh toán hết cước và các phí local charges (như phí THC, phí Handling, phí D/O) cho hãng tàu hoặc công ty forwarder, họ sẽ không “nhả” lệnh D/O. Không có lệnh này, bạn không thể trình cảng để lấy hàng.
- Kế hoạch vận tải kém: Thông quan xong xuôi vào cuối giờ chiều thứ Sáu nhưng không điều được xe đến nhận hàng. Hàng của bạn sẽ phải nằm lại cảng qua thứ Bảy, Chủ Nhật và tiếp tục bị tính phí.
5. Giải pháp “vàng” để tối ưu phí Storage
- Làm việc với chứng từ trước khi tàu cập cảng: Yêu cầu nhà cung cấp gửi trước bản nháp (draft) của toàn bộ chứng từ để kiểm tra và chuẩn bị hồ sơ khai báo hải quan từ sớm.
- Sử dụng dịch vụ khai báo hải quan chuyên nghiệp: Một công ty dịch vụ logistics uy tín sẽ tư vấn, chuẩn bị và xử lý hồ sơ một cách nhanh chóng, giúp bạn tránh được các sai sót không đáng có.
- Theo dõi lịch trình tàu và chuẩn bị tài chính: Luôn theo dõi vị trí tàu để dự kiến ngày hàng đến. Đồng thời, chuẩn bị sẵn nguồn tài chính để nộp thuế và các chi phí liên quan ngay lập tức.
- Sử dụng kho ngoại quan (Bonded Warehouse): Đối với các doanh nghiệp chưa có nhu cầu sử dụng hàng ngay hoặc cần thời gian để hoàn tất thủ tục, việc chuyển hàng từ cảng về lưu tại kho ngoại quan có thể là một giải pháp thông minh để giảm chi phí lưu kho.
- Lựa chọn forwarder có kinh nghiệm: Một forwarder tốt sẽ chủ động thông báo cho bạn về các mốc thời gian quan trọng và phối hợp nhịp nhàng để giải phóng hàng nhanh nhất có thể.
Kết luận
Phí Storage không phải là một “án phí” không thể tránh khỏi. Nó là một chỉ số đo lường hiệu quả của quy trình chuẩn bị và xử lý thủ tục tại cảng của bạn. Bằng cách hiểu rõ bản chất, phân biệt cách tính cho từng loại hàng và có một kế hoạch hành động rõ ràng, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát chi phí này và tối ưu hóa chuỗi cung ứng của mình.
Nguồn tham khảo
Để đảm bảo tính chính xác và chuyên môn, nội dung bài viết có tham khảo các thông tin và biểu phí được công bố công khai từ:
- Tổng cục Hải quan Việt Nam: Các quy định về thủ tục hải quan và thông quan hàng hóa.
https://www.customs.gov.vn/ - Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn (SNP): Biểu phí dịch vụ tại các cảng thuộc hệ thống Tân Cảng, đặc biệt là Cảng Cát Lái.
https://saigonnewport.com.vn/ - Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA): Các thông tin, báo cáo và cập nhật về ngành logistics Việt Nam.
http://www.vla.com.vn/
