Chào các bạn, tôi là Trần Duy Thuận đây. Bạn là một nhà nhập khẩu tại Việt Nam. Bạn đang mua linh kiện điện tử, phụ tùng hay nguyên liệu từ 5 nhà cung cấp khác nhau tại Thâm Quyến, Trung Quốc. Theo thói quen truyền thống, bạn đặt 5 lô hàng lẻ (LCL) riêng biệt.
Hậu quả là gì? Khi hàng về đến cảng Cát Lái hay Hải Phòng, bạn nhận được 5 bộ chứng từ, phải mở 5 tờ khai hải quan, và đau đớn nhất: bạn phải trả 5 lần phí D/O, 5 lần phí THC, 5 lần phí CFS. Hàng hóa thì bị nhồi nhét chung container với hàng hóa của người lạ, rủi ro hư hỏng và thất lạc rất cao.
Tại sao phải lãng phí như vậy khi bạn có thể gom tất cả 5 lô hàng đó lại thành một container duy nhất (FCL) dành riêng cho mình? Chiến lược đó gọi là Buyer’s Consolidation.
Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách chuyển đổi từ nhập khẩu thụ động sang chủ động gom hàng để tiết kiệm hàng tỷ đồng chi phí logistics mỗi năm.
Buyer’s Consolidation là gì? Sự khác biệt với LCL truyền thống
Định nghĩa
Buyer’s Consolidation (Gom hàng theo Người mua), hay thường gọi tắt là Buyer’s Console, là một giải pháp logistics trong đó một công ty Forwarder/3PL đứng ra thu gom nhiều lô hàng nhỏ (LCL) từ nhiều nhà cung cấp khác nhau (nhưng nằm trong cùng một quốc gia hoặc khu vực địa lý), sau đó đóng chung tất cả vào một hoặc nhiều container (FCL) để vận chuyển cho một người nhận duy nhất.
Phân biệt: Carrier’s Console (LCL chuẩn) vs. Buyer’s Console
Rất nhiều người nhầm lẫn hai khái niệm này vì chúng đều là “gom hàng”. Tuy nhiên, bản chất thương mại hoàn toàn khác nhau:
- Carrier’s Consolidation (LCL Truyền thống):
- Mô hình: Nhiều Người gửi (Shippers) -> Nhiều Người nhận (Consignees).
- Bản chất: Hàng của bạn đi chung “xe buýt” với hàng của người lạ. Công ty gom hàng (Consolidator) thu phí trên từng khối (CBM) của từng chủ hàng.
- Hậu quả: Bạn không kiểm soát được ai đi cùng mình, và bạn phải trả phí xử lý hàng lẻ (CFS) rất cao tại cảng đích.
- Buyer’s Consolidation:
- Mô hình: Nhiều Người gửi (Shippers) -> MỘT Người nhận duy nhất (Bạn).
- Bản chất: Bạn “bao nguyên xe” (thuê nguyên container). Bạn tự quyết định hàng nào được xếp vào đó.
- Lợi ích: Container đó là của riêng bạn. Bạn trả cước FCL (thường rẻ hơn tổng cước LCL) và chỉ trả phí Local Charge một lần duy nhất cho cả container.
Tại sao đây là chiến lược “Hái ra tiền”? (Phân tích Lợi ích)
1. Tiết kiệm Chi phí “Khủng” (Cost Savings)
Đây là động lực lớn nhất để chuyển đổi mô hình:
- Cước biển (Ocean Freight): Khi tổng lượng hàng của bạn đạt khoảng 15-20 CBM, cước phí thuê một container 20ft (FCL) thường rẻ hơn hoặc ngang bằng với việc trả cước LCL cho từng khối.
- Phí Local Charges tại cảng đích (The Real Killer): Đây là nơi bạn tiết kiệm nhiều nhất. Với 5 lô hàng LCL 3 khối, bạn phải trả: 5 x Phí D/O ($40) + 5 x Phí THC ($15/CBM) + 5 x Phí CFS ($20/CBM)… Tổng cộng là một con số khổng lồ. Với Buyer’s Console, bạn chỉ trả 1 lần phí D/O, 1 lần phí THC (cho nguyên cont) và 0 đồng phí CFS (vì hàng về nguyên cont, không cần đưa vào kho lẻ).
2. Kiểm soát và An toàn Hàng hóa
- Giảm rủi ro hư hỏng: Hàng LCL phải qua nhiều khâu trung gian (dỡ ra, xếp lại nhiều lần). Với Buyer’s Console, hàng được đóng tại kho đầu xuất và chỉ được mở ra khi về đến kho của bạn.
- Tránh lây nhiễm chéo: Bạn không lo hàng quần áo của mình bị xếp chung với lô hóa chất nặng mùi của một chủ hàng lạ mặt nào đó trong container LCL.
3. Tối ưu hóa Thủ tục và Vận hành
- Hải quan: Thay vì mở 5 tờ khai nhập khẩu cho 5 vận đơn lẻ, bạn có thể (tùy theo quy định hải quan từng nước) gộp chung vào 1 tờ khai hoặc xử lý đồng bộ 1 lần, giảm chi phí dịch vụ khai báo.
- Nhận hàng: Kho của bạn chỉ cần đón 1 xe container về, thay vì phải chờ 5 xe tải nhỏ giao hàng lắt nhắt trong nhiều ngày.
Quy trình Vận hành Buyer’s Console (4 Bước)
Để thực hiện, bạn cần một đối tác Forwarder có mạng lưới kho bãi mạnh tại nước xuất khẩu.
- Bước 1: Lên kế hoạch (PO Management): Bạn gửi các đơn đặt hàng (PO) cho các nhà cung cấp, đồng thời gửi bản sao cho Forwarder chỉ định. Bạn ra lệnh cho các nhà cung cấp: “Không tự book tàu, hãy liên hệ với Forwarder X để giao hàng”.
- Bước 2: Tập kết tại kho CFS (Cargo Collection): Forwarder liên hệ các nhà cung cấp, lên lịch để họ giao hàng đến một kho CFS chỉ định tại nước xuất khẩu (ví dụ: kho tại Thượng Hải) vào một thời hạn cụ thể (Cut-off time).
- Bước 3: Đóng hàng & Tối ưu hóa (Consolidation): Forwarder kiểm tra hàng hóa thực tế, đo đạc kích thước. Họ sẽ lên kế hoạch xếp hàng (Load Plan) để tận dụng tối đa không gian container (ví dụ: xếp hàng nhẹ lên trên hàng nặng). Sau đó đóng tất cả vào container và niêm phong.
- Bước 4: Vận chuyển & Giao hàng: Container được vận chuyển như một lô hàng FCL bình thường. Forwarder phát hành House Bill of Lading cho từng nhà cung cấp (để họ thanh toán tiền hàng) nhưng chỉ phát hành 1 Master Bill of Lading cho lô hàng. Khi về Việt Nam, bạn làm thủ tục và kéo nguyên container về kho.
Khi nào bạn nên dùng chiến lược này?
Chiến lược này không dành cho tất cả. Nó hiệu quả nhất khi:
- Địa lý: Bạn có nhiều nhà cung cấp nằm tập trung trong cùng một khu vực kinh tế (ví dụ: cùng ở Quảng Đông, Trung Quốc hoặc cùng ở Bangkok, Thái Lan).
- Sản lượng: Tổng lượng hàng của các nhà cung cấp cộng lại trong một đợt giao hàng đủ để lấp đầy (hoặc đạt tối thiểu 70-80%) một container 20ft (khoảng 20-25 CBM).
- Thời gian: Thời gian giao hàng (Ready date) của các nhà cung cấp tương đồng nhau, hoặc bạn chấp nhận chờ đợi một chút để gom đủ hàng.
Kết luận
Buyer’s Consolidation là bước chuyển mình từ nhập khẩu thụ động sang chủ động quản lý chuỗi cung ứng. Nó đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ hơn, nhưng phần thưởng là sự tiết kiệm chi phí đáng kể và sự an toàn cho hàng hóa.
Lời khuyên cuối cùng: “Hãy rà soát lại dữ liệu nhập khẩu của bạn trong 6 tháng qua. Nếu bạn thấy mình đang nhập quá nhiều lô LCL từ cùng một cảng xếp hàng, đó là lúc bạn đang để tiền rơi qua kẽ tay. Hãy gọi cho Forwarder và yêu cầu giải pháp Buyer’s Console ngay lập tức
