Chào các bạn, tôi là Trần Duy Thuận đây. Trong Mùa cao điểm, câu hỏi ám ảnh nhất mà mọi bộ phận trong công ty đều hỏi phòng Logistics là: “Hàng của chúng ta đang ở đâu?”. Câu trả lời “Để tôi kiểm tra với forwarder” đã không còn đủ tốt. Sự chậm trễ trong việc nắm bắt thông tin chính là nguồn cơn của chi phí, sự lo lắng và thất vọng của khách hàng.
Bài viết này sẽ nói về Supply Chain Visibility (SCV) – năng lực biến chuỗi cung ứng từ một “hộp đen” mù mờ thành một “bể cá” trong suốt, nơi bạn có thể nhìn thấy, thấu hiểu và hành động dựa trên mọi diễn biến.
Supply Chain Visibility là gì? Hơn cả việc “Theo dõi”
Định nghĩa cốt lõi
Supply Chain Visibility là khả năng theo dõi và truy vết các sản phẩm, đơn hàng và tài sản (như container, xe tải) trong thời gian thực, tại bất kỳ điểm nào trên toàn bộ chuỗi cung ứng, từ nhà cung cấp ban đầu cho đến khách hàng cuối cùng (end-to-end).
Sự khác biệt “Sống còn”: Tracking vs. Visibility
- Tracking (Theo dõi): Là một hành động đơn lẻ (ví dụ: tra mã vận đơn trên website hãng tàu). Dữ liệu rời rạc và có độ trễ.
- Visibility (Tầm nhìn): Là một hệ thống tích hợp, cung cấp bức tranh toàn cảnh về vị trí, trạng thái, điều kiện và thời gian dự kiến đến nơi (ETA) được cập nhật liên tục.
Phép ẩn dụ “Lái xe trong Sương mù vs. Dùng Google Maps”
- Không có Visibility: Giống như bạn lái xe trong một màn sương mù dày đặc.
- Có Visibility: Giống như bạn bật Google Maps. Bạn không chỉ thấy vị trí của mình, mà còn thấy tình hình giao thông, các tuyến đường thay thế và ETA được cập nhật liên tục.
4 Cấp độ Trưởng thành của Tầm nhìn Chuỗi cung ứng
Cấp độ 1: Mô tả (Descriptive) – “Biết ai đang giữ hàng”
Đặc điểm: Tầm nhìn bị phân mảnh. Dữ liệu rời rạc, có độ trễ, phải tra cứu thủ công từ nhiều nguồn (email, website nhà cung cấp).
Cấp độ 2: Thời gian thực (Real-time) – “Thấy hàng đang ở đâu NGAY BÂY GIỜ”
Đặc điểm: Dữ liệu từ nhiều nguồn (GPS, IoT, API) được tự động tổng hợp về một nền tảng duy nhất, cung cấp vị trí và trạng thái của lô hàng theo thời gian thực.
Cấp độ 3: Dự báo (Predictive) – “Dự báo khi nào hàng SẼ đến”
Đặc điểm: Hệ thống sử dụng AI và Machine Learning để phân tích dữ liệu và đưa ra một ETA (Thời gian dự kiến đến nơi) thông minh hơn. Quan trọng hơn, nó có thể dự báo các rủi ro chậm trễ tiềm ẩn.
Cấp độ 4: Tự động & Tối ưu (Prescriptive/Automated) – “Biết phải làm gì tiếp theo”
Đặc điểm: Đây là cấp độ cao nhất, ứng dụng của Control Tower và Digital Twin. Hệ thống không chỉ dự báo vấn đề, mà còn tự động đề xuất các giải pháp (ví dụ: “Đề xuất chuyển 10% lô hàng sang đường hàng không với chi phí X”).
Tại sao Visibility là “Siêu năng lực” trong Logistics?
- Quản trị Rủi ro Chủ động: Cho phép bạn “phòng cháy” thay vì “chữa cháy”. Bạn thấy được sự cố ngay khi nó xảy ra để có thời gian hành động và kích hoạt quy trình
Exception Management. - Tối ưu hóa Chi phí: Giảm thiểu các chi phí phát sinh do chậm trễ như
DEM/DET; giúp quản lý và giảm mứcTồn kho an toàn (safety stock)không cần thiết. - Nâng cao Trải nghiệm Khách hàng: Cung cấp cho khách hàng thông tin theo dõi chính xác và chủ động thông báo cho họ khi có sự cố, biến trải nghiệm tiêu cực thành cơ hội thể hiện sự chuyên nghiệp.
Làm thế nào để đạt được Tầm nhìn Chuỗi cung ứng? (Lộ trình 3 bước)
- Bước 1: Xác định Mục tiêu & Phạm vi: Quyết định xem bạn cần “nhìn thấy” cái gì nhất? (ví dụ: vị trí container, trạng thái đơn hàng trong kho…).
- Bước 2: Công nghệ & Tích hợp: “Phá vỡ các silo dữ liệu” bằng cách kết nối dữ liệu từ ERP, WMS, TMS và hệ thống của các đối tác 3PL qua API hoặc EDI.
- Bước 3: Văn hóa & Hợp tác: Xây dựng một văn hóa chia sẻ dữ liệu cởi mở và tin cậy, cả bên trong nội bộ và với các đối tác bên ngoài.
Kết luận
Supply Chain Visibility không còn là một tính năng “có thì tốt”, nó là một năng lực chiến lược bắt buộc phải có. Nó là nền tảng cho mọi quy trình quản trị hiện đại. Trong một thế giới đầy biến động, doanh nghiệp nào ‘nhìn’ rõ hơn và xa hơn sẽ là người chiến thắng.
Nguồn tham khảo (References)
- Association for Supply Chain Management (ASCM): Tổ chức cung cấp kiến thức và chứng chỉ chuyên ngành với các bài viết học thuật về tầm quan trọng của SCV.
https://www.ascm.org/ - project44 / FourKites (Các nhà cung cấp nền tảng Visibility): Các trang web của những công ty công nghệ hàng đầu về SCV cung cấp nhiều ví dụ thực tế về cách công nghệ IoT và AI được áp dụng.
https://www.project44.com/
