Chào các bạn, tôi là Trần Duy Thuận đây. Bạn có bao giờ tự hỏi: Làm thế nào để một doanh nghiệp nhỏ có thể nhập khẩu chỉ vài thùng hàng, vài mét khối sản phẩm từ nước ngoài mà không cần phải tốn chi phí thuê nguyên một container?
Giải pháp cho bài toán này chính là vận chuyển hàng lẻ (LCL – Less than Container Load). Và “trái tim” của toàn bộ quy trình LCL, nơi diễn ra mọi hoạt động nghiệp vụ quan trọng, chính là Kho CFS. Hiểu về kho CFS là bước đi đầu tiên để bạn làm chủ được phương thức vận chuyển linh hoạt và tiết kiệm này.
1. Định nghĩa Kho CFS là gì?
CFS là viết tắt của cụm từ Container Freight Station, dịch ra tiếng Việt có nghĩa là Trạm container hàng lẻ.
Hiểu một cách đơn giản, Kho CFS là một hệ thống kho, bãi được cấp phép trong lĩnh vực hải quan, chuyên dùng để thực hiện các hoạt động thu gom và chia tách hàng hóa của nhiều chủ hàng khác nhau được đóng chung trong một container. Nói cách khác, đây là điểm tập kết và xử lý cho hàng lẻ (LCL).
2. Bốn Chức năng chính của Kho CFS
- Gom hàng (Consolidation) cho hàng xuất khẩu: Tiếp nhận các lô hàng lẻ từ nhiều chủ hàng khác nhau, kiểm tra, làm thủ tục và đóng chúng vào một container chung để chuẩn bị xuất khẩu.
- Chia tách hàng (Deconsolidation) cho hàng nhập khẩu: Chức năng phổ biến nhất. Kho CFS sẽ dỡ một container chung, sau đó phân loại và tách riêng từng lô hàng cho từng người nhận.
- Làm thủ tục hải quan: Cho phép cơ quan hải quan thực hiện việc kiểm tra, giám sát và thông quan cho các lô hàng lẻ ngay tại kho.
- Tạm lưu trữ hàng hóa: Đóng vai trò là nơi lưu giữ hàng lẻ trong một khoảng thời gian nhất định trước khi được đóng đi (hàng xuất) hoặc trước khi chủ hàng đến nhận (hàng nhập).
3. Quy trình nghiệp vụ chi tiết tại Kho CFS
3.1. Đối với hàng nhập khẩu (Deconsolidation)
Đây là quy trình khi bạn là người nhận hàng:
- Bước 1: Vận chuyển container về kho CFS: Đơn vị gom hàng (Consolidator/Forwarder) làm thủ tục để đưa container LCL từ bãi cảng (CY) về kho CFS của họ.
- Bước 2: Giám sát hải quan: Hải quan giám sát niêm phong (seal) của container để đảm bảo hàng hóa nguyên vẹn.
- Bước 3: Dỡ hàng khỏi container: Tại kho, nhân viên sẽ tiến hành cắt seal và “rút ruột” toàn bộ hàng hóa ra ngoài.
- Bước 4: Phân loại và sắp xếp: Hàng hóa được đối chiếu với lược đồ hàng hóa (Cargo Manifest), phân loại và xếp vào các khu vực riêng theo từng vận đơn (B/L).
- Bước 5: Chủ hàng nhận hàng: Bạn mang Lệnh giao hàng (D/O), giấy giới thiệu và các chứng từ đã thông quan đến kho CFS để làm thủ tục và nhận hàng.
3.2. Đối với hàng xuất khẩu (Consolidation)
Đây là quy trình khi bạn là người gửi hàng:
- Bước 1: Giao hàng đến kho CFS: Sau khi mở tờ khai hải quan, bạn sẽ vận chuyển lô hàng lẻ của mình đến kho CFS được chỉ định bởi bên gom hàng.
- Bước 2: Kho CFS tiếp nhận: Nhân viên kho sẽ kiểm tra tình trạng đóng gói, đối chiếu số lượng thực tế với giấy tờ (ví dụ: Packing List) và tiếp nhận hàng.
- Bước 3: Gom hàng và đóng container: Bên gom hàng (Consolidator) sẽ sắp xếp lô hàng của bạn cùng các lô hàng khác vào chung một container, lập lược đồ hàng hóa (cargo manifest) và hoàn tất việc niêm phong.
- Bước 4: Vận chuyển ra cảng: Container LCL sau khi đóng xong sẽ được làm thủ tục hải quan và vận chuyển ra bãi cảng (CY) để chờ xếp lên tàu, bắt đầu hành trình xuất khẩu.
4. Lợi ích và Thách thức khi vận chuyển hàng LCL qua Kho CFS
4.1. Lợi ích:
- Tiết kiệm chi phí: Không phải trả tiền cho cả container khi chỉ có ít hàng.
- Linh hoạt: Có thể nhập/xuất hàng với số lượng nhỏ, phù hợp để thử nghiệm thị trường.
- Giảm thiểu rủi ro tồn kho: Không cần nhập lượng hàng lớn một lúc, giúp quay vòng vốn nhanh hơn.
4.2. Thách thức và Rủi ro:
- Chi phí trên mỗi CBM cao: So với hàng FCL, chi phí tính trên mỗi mét khối của hàng LCL luôn cao hơn.
- Rủi ro hư hỏng, mất mát: Hàng hóa qua nhiều công đoạn bốc xếp, gom chung với các loại hàng khác nên rủi ro cao hơn.
- Thời gian vận chuyển dài hơn: Mất thêm thời gian cho việc gom hàng ở cảng đi và chia tách hàng ở cảng đến.
- Phụ thuộc vào lịch gom hàng: Bạn không chủ động được lịch trình mà phải phụ thuộc vào lịch của bên gom hàng.
5. Phân biệt Kho CFS và Kho ngoại quan (Bonded Warehouse)
| Tiêu chí | Kho CFS (Container Freight Station) | Kho ngoại quan (Bonded Warehouse) |
|---|---|---|
| Mục đích chính | Gom và chia tách hàng lẻ (LCL) để vận chuyển. | Lưu trữ hàng hóa chưa làm thủ tục hải quan trong thời gian dài. |
| Thời gian lưu trữ | Ngắn hạn, phục vụ xử lý hàng nhanh chóng. | Dài hạn, có thể lên đến vài năm. |
| Nghiệp vụ | Chủ yếu là dỡ/đóng hàng, phân loại. | Có thể thực hiện nhiều dịch vụ hơn: chia tách, đóng gói lại, dán nhãn… |
| Đối tượng phù hợp | Doanh nghiệp XNK hàng lẻ, cần xử lý hàng ngay. | Doanh nghiệp cần nơi lưu trữ, chờ phân phối hoặc tái xuất. |
6. Kinh nghiệm lựa chọn Forwarder/Bên gom hàng có Kho CFS uy tín
Việc chọn đúng đối tác sẽ quyết định lô hàng LCL của bạn có suôn sẻ hay không. Hãy cân nhắc các yếu tố sau:
- Vị trí kho thuận lợi: Gần cảng, giao thông dễ dàng để tiết kiệm chi phí và thời gian vận chuyển nội địa.
- Cơ sở vật chất hiện đại: Kho bãi sạch sẽ, có camera an ninh, hệ thống PCCC đạt chuẩn.
- Quy trình chuyên nghiệp: Tốc độ khai thác hàng nhanh, thông báo rõ ràng, chứng từ minh bạch.
- Biểu phí minh bạch: Cung cấp bảng báo giá chi tiết, rõ ràng các loại phí, tránh tình trạng phát sinh phụ thu vô lý khi nhận hàng.
7. Các loại phí phát sinh tại Kho CFS
Do có rất nhiều công đoạn nghiệp vụ phức tạp, việc xử lý hàng tại kho CFS sẽ phát sinh các loại chi phí tương ứng như: Phí CFS (phí khai thác kho), Phí THC, Phí D/O, Phí Handling…
Để hiểu chi tiết về từng khoản phí này, đặc biệt là cách tính Phí CFS, mời bạn đón đọc bài phân tích chuyên sâu tiếp theo của tôi.
Kết luận
Kho CFS đóng một vai trò sống còn trong thương mại toàn cầu, là cầu nối giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể dễ dàng tham gia vào chuỗi cung ứng quốc tế mà không bị rào cản về vốn hay lượng hàng. Việc hiểu rõ kho CFS là gì, chức năng và quy trình hoạt động của nó là bước đi nền tảng, giúp bạn tự tin hơn khi lựa chọn phương thức vận chuyển hàng lẻ LCL và chủ động trong việc quản lý chi phí logistics của mình.
Nguồn tham khảo
Để đảm bảo tính chính xác, nội dung bài viết có tham khảo các quy định và thông lệ trong ngành từ:
- Luật Hải quan Việt Nam: Các quy định về kho bãi, địa điểm làm thủ tục hải quan, giám sát hải quan.
https://www.customs.gov.vn/ - Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA): Các thông lệ và nghiệp vụ chuẩn về khai thác hàng lẻ và kho CFS.
http://www.vla.com.vn/
