Chào các bạn, tôi là Trần Duy Thuận đây. Hãy tưởng tượng: Container của bạn đã được hạ bãi, thủ tục hải quan đã xong, sẵn sàng cho chuyến tàu đi châu Âu. Nhưng rồi bạn nhận được một email ngắn gọn: ‘Container rớt lại do chưa có VGM’. Con tàu vẫn khởi hành, còn lô hàng của bạn thì kẹt lại ở cảng, kéo theo một loạt chi phí phát sinh và nguy cơ trễ hẹn với khách hàng. Đây chính là hậu quả của việc bỏ qua quy tắc vàng “bất di bất dịch” của ngành hàng hải: “No VGM, No Load”.
Bài viết này sẽ là một cẩm nang tuân thủ toàn diện, giải thích cặn kẽ VGM là gì, tại sao nó lại ra đời, cách tính toán chính xác, trách nhiệm của các bên và làm thế nào để đảm bảo lô hàng của bạn không bao giờ bị “bỏ lại phía sau”.
“Câu chuyện Đằng sau 3 Chữ cái” – SOLAS và Sự ra đời của VGM
SOLAS là gì?
SOLAS là viết tắt của “Safety of Life at Sea” – Công ước Quốc tế về An toàn Sinh mạng trên biển. Đây là hiệp ước hàng hải quốc tế quan trọng nhất do Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) ban hành, đặt ra các tiêu chuẩn tối thiểu về an toàn cho tàu thuyền.
Tại sao Quy định VGM lại ra đời?
Hàng loạt tai nạn tàu biển thảm khốc đã xảy ra do các container bị khai báo sai trọng lượng, làm mất ổn định của tàu. Để chấm dứt tình trạng này, IMO đã sửa đổi Công ước SOLAS vào năm 2016, yêu cầu mọi container phải có Khối lượng Toàn bộ được Xác nhận (VGM) trước khi được phép xếp lên tàu.
“Giải phẫu” VGM – Verified Gross Mass
VGM là gì? Nó không chỉ là Trọng lượng Hàng hóa!
VGM (Verified Gross Mass) là tổng khối lượng của một container đã được đóng hàng và niêm phong seal. Nó bao gồm TẤT CẢ mọi thứ bên trong container cộng với trọng lượng của chính chiếc container đó.
Công thức tính VGM:
VGM = (Trọng lượng tịnh của hàng hóa) + (Trọng lượng của toàn bộ vật liệu đóng gói, chèn lót) + (Trọng lượng vỏ container – Tare Weight)
- Vật liệu đóng gói, chèn lót (Dunnage): Gồm pallet, thùng carton, xốp, giấy, các vật liệu gỗ…
- Trọng lượng vỏ container (Tare Weight): Là trọng lượng của chính chiếc container rỗng. Con số này luôn được ghi rõ trên cửa container.
Trách nhiệm của Shipper: Ai là người chịu trách nhiệm cuối cùng?
Quy định của SOLAS nêu rõ: Người gửi hàng (Shipper) có tên trên Vận đơn (Bill of Lading) là bên duy nhất chịu trách nhiệm pháp lý cho việc xác định, ghi chép và cung cấp VGM chính xác.
Hướng dẫn Chi tiết 2 Phương pháp Tính VGM được Công nhận Toàn cầu
Phương pháp 1: Cân toàn bộ (Weighing Method)
Đây là phương pháp trực tiếp và được khuyến khích nhất.
- Quy trình: Đóng và niêm phong container, sau đó đưa toàn bộ xe đầu kéo chở container lên một trạm cân đã được chứng nhận. Lấy kết quả cân tổng trừ đi trọng lượng của xe và moóc sẽ ra được VGM.
- Ưu điểm: Đơn giản, độ chính xác cao nhất.
- Nhược điểm: Tốn thời gian di chuyển, phát sinh chi phí cân.
Phương pháp 2: Cân từng thành phần & Cộng dồn (Calculating Method)
- Quy trình: Cân riêng lẻ từng kiện hàng, các vật liệu đóng gói, pallet, sau đó cộng tất cả lại với trọng lượng vỏ container (Tare Weight).
- Lưu ý quan trọng: Phương pháp này CHỈ được chấp nhận nếu quy trình cân của shipper đã được cơ quan có thẩm quyền chứng nhận.
- Ưu điểm: Tiện lợi cho các nhà máy đã có sẵn hệ thống cân.
- Nhược điểm: Rủi ro sai số cộng dồn, đòi hỏi quy trình phải được chứng nhận.
Quy trình Khai báo VGM và Hậu quả của việc “Quên” hoặc “Sai”
Quy trình và Thời hạn (VGM Cut-off Time)
Shipper (hoặc forwarder) phải khai báo VGM cho hãng tàu TRƯỚC một thời hạn cuối gọi là VGM Cut-off Time, thường là trước giờ tàu cập cảng vài giờ đến một ngày.
Hậu quả “Bất di bất dịch”: NO VGM, NO LOAD
Đây là quy tắc vàng. Nếu đến thời hạn cut-off mà hãng tàu không nhận được VGM hợp lệ, container của bạn sẽ không được phép xếp lên tàu.
Chi phí phát sinh ngay lập tức:
- Phí lưu bãi (Storage Charge).
- Phí đảo/chuyển container.
- Phí hủy/thay đổi booking.
- Chi phí cơ hội do trễ hẹn với khách hàng.
Rủi ro khi Khai báo sai VGM
Các cảng vụ có quyền cân kiểm tra ngẫu nhiên. Nếu có sự chênh lệch đáng kể, container của bạn cũng có thể bị giữ lại và bạn sẽ phải chịu toàn bộ chi phí cân lại và các khoản phạt liên quan.
Kết luận
VGM không phải là một thủ tục hành chính có thể xem nhẹ, nó là một quy định an toàn mang tính toàn cầu và bắt buộc. Với tư cách là người gửi hàng, trách nhiệm của shipper là đảm bảo VGM được xác định và khai báo một cách chính xác và kịp thời. Đừng để một sơ suất về ‘cân nặng’ khiến lô hàng của bạn bị bỏ lại phía sau.
