Khi bạn đặt một vé máy bay, gửi một kiện hàng quốc tế hay làm việc trong ngành logistics, bạn chắc chắn sẽ gặp các ký hiệu sân bay như SGN, HAN, DAD… Đây chính là các mã sân bay – chìa khóa để định danh hàng ngàn sân bay trên toàn cầu.
Vậy chính xác mã hiệu sân bay là gì và ý nghĩa của mã hiệu sân bay là gì? Tại sao chúng ta cần phân biệt mã IATA và mã ICAO? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về mã hiệu cảng hàng không và vai trò không thể thiếu của chúng trong bài viết dưới đây.
1. Định nghĩa Mã hiệu sân bay là gì?
Mã hiệu sân bay (hay mã sân bay, tiếng Anh: Airport Code) là một mã định danh địa điểm độc nhất được gán cho mỗi sân bay trên toàn cầu.
Mục đích chính của mã hiệu là để loại bỏ mọi sự nhầm lẫn trong việc xác định vị trí. Hãy tưởng tượng có hàng trăm thành phố tên “Springfield” trên thế giới, mã sân bay sẽ đảm bảo chuyến bay của bạn đến đúng Springfield bạn muốn. Đây là câu trả lời cho câu hỏi “Tại sao sân bay cần có mã hiệu?” – chúng là ngôn ngữ chung, đảm bảo sự chính xác tuyệt đối trong mọi hoạt động của ngành hàng không và chuỗi cung ứng toàn cầu.
2. Mã IATA và ICAO khác nhau như thế nào?
Trong ngành hàng không, có hai hệ thống mã sân bay chính đang được sử dụng song song. Việc phân biệt chúng là cực kỳ quan trọng vì chúng phục vụ cho những mục đích hoàn toàn khác nhau. Hai hệ thống này được quản lý bởi hai tổ chức lớn của ngành:
- IATA (International Air Transport Association – Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế)
- ICAO (International Civil Aviation Organization – Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế)
2.1. Mã IATA (IATA code) – Ký hiệu sân bay quen thuộc
- Đặc điểm: Là mã gồm 3 chữ cái Latinh. Mã này thường được tạo ra bằng cách viết tắt tên thành phố hoặc tên sân bay. Ví dụ, mã sân bay Tân Sơn Nhất tại TP. Hồ Chí Minh là SGN (từ tên cũ Sài Gòn).
- Đối tượng sử dụng: Đây là loại mã bạn thấy thường xuyên nhất. Nó được sử dụng bởi các hãng hàng không, đại lý vé máy bay và hành khách.
- Mục đích chính: Phục vụ các hoạt động thương mại như đặt chỗ, bán vé, lịch trình bay, dán thẻ hành lý (boarding pass & luggage tag).
2.2. Mã ICAO (ICAO code) – Mã hiệu trong khai thác bay
- Đặc điểm: Là mã gồm 4 chữ cái Latinh. Cấu trúc của mã ICAO thường mang tính khu vực. Ví dụ, hai ký tự đầu tiên chỉ quốc gia hoặc khu vực (mã của Việt Nam là “VV”), và hai ký tự sau chỉ sân bay cụ thể. Ví dụ, mã sân bay quốc tế Nội Bài theo chuẩn ICAO là VVNB.
- Đối tượng sử dụng: Mã này chủ yếu được dùng trong nội bộ ngành bởi phi công, kiểm soát viên không lưu và các bộ phận khai thác bay.
- Mục đích chính: Phục vụ cho các hoạt động mang tính kỹ thuật và an toàn bay như lập kế hoạch bay, kiểm soát không lưu, dự báo thời tiết và định vị.
2.3. Bảng so sánh nhanh: Mã IATA và ICAO khác nhau như thế nào?
| Tiêu chí | Mã IATA | Mã ICAO |
|---|---|---|
| Cơ quan ban hành | Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) | Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) |
| Số ký tự | 3 chữ cái | 4 chữ cái |
| Đối tượng sử dụng | Hành khách, đại lý, hãng hàng không (thương mại) | Phi công, kiểm soát không lưu, chuyên viên khai thác |
| Mục đích chính | Đặt vé, hành lý, lịch bay thương mại | Lập kế hoạch bay, kiểm soát không lưu, an toàn bay |
3. Vai trò của mã sân bay trong Logistics và Xuất nhập khẩu
Đối với ngành logistics, việc sử dụng chính xác mã sân bay là yếu tố sống còn để đảm bảo hàng hóa đi đúng nơi, đúng lúc. Đây chính là vai trò của mã sân bay trong logistics.
- Trên Vận đơn hàng không (Air Waybill – AWB): Việc điền mã sân bay trên vận đơn hàng không là thông tin bắt buộc. Cả cảng đi (Airport of Departure) và cảng đến (Airport of Destination) đều phải được ghi bằng mã IATA 3 chữ cái. Một sai sót nhỏ có thể khiến lô hàng bị gửi nhầm, thất lạc, gây tốn kém thời gian và chi phí.
- Khai báo hải quan: Mã hiệu sân bay giúp xác định chính xác cửa khẩu xuất và nhập hàng hóa trên các tờ khai hải quan điện tử.
- Theo dõi và định vị lô hàng (Tracking): Các hệ thống theo dõi toàn cầu của DHL, FedEx, UPS và các hãng hàng không đều sử dụng mã IATA để cập nhật trạng thái “đã đến”, “đã rời khỏi” một sân bay nào đó.
- Báo giá cước vận chuyển: Các công ty giao nhận vận tải (freight forwarder) sử dụng mã sân bay đi và đến để tra cứu và tính toán giá cước vận chuyển hàng không một cách chính xác.
4. Hướng dẫn cách tra cứu mã sân bay nhanh và chính xác nhất
Để tra cứu mã sân bay, bạn có thể sử dụng các cách đơn giản sau:
- Sử dụng Google: Đây là cách nhanh nhất. Bạn chỉ cần gõ tên sân bay hoặc tên thành phố kèm theo từ khóa “iata code” hoặc “icao code”. Ví dụ: “mã sân bay đà nẵng”, “Da Nang airport iata code”.
- Website của IATA: Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế cung cấp công cụ tra cứu mã trực tuyến chính xác trên website chính thức của họ.
- Các trang web chuyên ngành: Các website về hàng không như Flightradar24, FlightAware cũng là nguồn thông tin đáng tin cậy.
5. Danh sách mã sân bay Việt Nam (IATA & ICAO) Cập nhật 2025
Để tiện tham khảo, dưới đây là bảng tổng hợp mã hiệu các cảng hàng không lớn và phổ biến tại Việt Nam. Đây là danh sách mã sân bay Việt Nam cập nhật mới nhất, bao gồm cả mã IATA và mã ICAO.
| Tên Sân Bay | Tỉnh/Thành Phố | Mã IATA | Mã ICAO |
|---|---|---|---|
| Sân bay Quốc tế Tân Sơn Nhất | TP. Hồ Chí Minh | SGN | VVTS |
| Sân bay Quốc tế Nội Bài | Hà Nội | HAN | VVNB |
| Sân bay Quốc tế Đà Nẵng | Đà Nẵng | DAD | VVDN |
| Sân bay Quốc tế Cam Ranh | Khánh Hòa | CXR | VVCR |
| Sân bay Quốc tế Phú Quốc | An Giang | PQC | VVPQ |
| Sân bay Quốc tế Cát Bi | Hải Phòng | HPH | VVCI |
| Sân bay Quốc tế Phú Bài | Huế | HUI | VVPB |
| Sân bay Quốc tế Vinh | Nghệ An | VII | VVVH |
| Sân bay Côn Đảo | TP. Hồ Chí Minh | VCS | VVCS |
| Sân bay Điện Biên | Điện Biên | DIN | VVDB |
6. Kết luận
Qua bài viết này, hy vọng bạn đã hiểu rõ mã hiệu sân bay là gì và ý nghĩa của mã hiệu sân bay. Chúng không chỉ là những ký tự vô tri mà là ngôn ngữ chung của ngành hàng không, là mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Việc nắm vững và sử dụng chính xác mã IATA, mã ICAO cho đúng mục đích sẽ giúp mọi hoạt động từ du lịch cá nhân đến vận hành logistics chuyên nghiệp trở nên suôn sẻ, chính xác và hiệu quả hơn rất nhiều.
Nguồn Tham Khảo
- International Air Transport Association (IATA). (2025). Airline and Airport Codes. https://www.iata.org/en/publications/directories/code-search/
- International Civil Aviation Organization (ICAO). (2025). About ICAO. https://www.icao.int/about-icao/Pages/default.aspx
- Federal Aviation Administration (FAA). (2024). Location Identifiers. https://www.faa.gov/air_traffic/publications/atpubs/locid_html/
