Dịch Vụ Hàng Hải Bao Gồm Những Gì? [Giải Đáp Toàn Diện Từ A-Z]

Chào các bạn, tôi là Trần Duy Thuận đây. Trong suốt hành trình làm việc trong ngành logistics, tôi nhận thấy rằng rất nhiều chủ doanh nghiệp, dù đã có kinh nghiệm xuất nhập khẩu, đôi khi vẫn chưa có một cái nhìn hệ thống về toàn bộ chuỗi dịch vụ hàng hải. Việc hiểu sai hoặc thiếu sót có thể dẫn đến những chi phí không đáng có và rủi ro cho chuỗi cung ứng.

Vì vậy, bài viết này ra đời với mục đích duy nhất: “bóc tách” một cách toàn diện và dễ hiểu nhất về dịch vụ logistics đường biển, từ những nghiệp vụ cơ bản nhất trong vận chuyển hàng hóa bằng đường biển cho đến các dịch vụ giá trị gia tăng phức tạp. Hãy cùng tôi khám phá nhé.

1. Dịch Vụ Vận Tải Biển (Ocean Freight) – Dịch vụ cốt lõi

Đây là nghiệp vụ trung tâm mà khi nhắc đến dịch vụ hàng hải, ai cũng nghĩ đến đầu tiên. Nó liên quan trực tiếp đến việc chuyên chở hàng hóa trên các tuyến đường biển. Thông thường, khi khách hàng yêu cầu báo giá, bảng giá cước vận tải biển của dịch vụ này là yếu tố được quan tâm hàng đầu.

Dịch vụ FCL và LCL: Hai hình thức phổ biến nhất

Vận chuyển hàng nguyên container (FCL – Full Container Load): Là khi bạn thuê trọn một hoặc nhiều container để đóng hàng của riêng mình.
- Ví dụ thực tế: Công ty Gỗ An Cường tại Bình Dương cần xuất khẩu một lô ván ép đủ để lấp đầy một container 40 feet sang thị trường Mỹ. Họ sẽ sử dụng dịch vụ FCL. Container sẽ được niêm phong tại xưởng của An Cường và chỉ được mở ra khi đến tay nhà nhập khẩu, đảm bảo tính an toàn và nguyên vẹn tuyệt đối.
Vận chuyển hàng lẻ (LCL – Less than Container Load): Là giải pháp tối ưu chi phí khi lượng hàng của bạn không đủ để đi nguyên container. Hàng của bạn sẽ được gom chung với hàng của nhiều chủ hàng khác.
- Ví dụ thực tế: Một chủ shop trên Shopee tại Hà Nội muốn nhập 3 mét khối (CBM) đồ chơi trẻ em từ Thâm Quyến, Trung Quốc. Họ sẽ liên hệ với một công ty logistics (cụ thể là người gom hàng – Consolidator). Công ty này sẽ gom hàng của họ cùng với hàng của các chủ shop khác tại một kho chung (CFS – Container Freight Station) và đóng tất cả vào một container để vận chuyển về cảng Hải Phòng.

Các loại hình vận tải đặc thù khác:

Hàng rời (Bulk Cargo): Vận chuyển hàng không đóng gói như than đá, quặng sắt, ngũ cốc… trên các con tàu chuyên dụng.
Hàng dự án (Project Cargo): Vận chuyển các thiết bị siêu trường, siêu trọng cho các dự án lớn như turbin điện gió, máy biến thế.
Hàng lạnh (Reefer Cargo): Vận chuyển các mặt hàng nhạy cảm với nhiệt độ như vaccine, trái cây tươi, thủy hải sản đông lạnh bằng các container lạnh có thể kiểm soát nhiệt độ.

2. Dịch Vụ Giao Nhận Vận Tải (Freight Forwarding)

Nếu bạn vẫn còn thắc mắc Freight Forwarding là gì, hãy hình dung họ như một “nhạc trưởng” điều phối toàn bộ “bản giao hưởng” vận chuyển. Các công ty dịch vụ hàng hải uy tín thường đóng vai trò là một Freight Forwarder chuyên nghiệp.

Các công việc chính trong dịch vụ giao nhận hàng hải:

Tư vấn và tối ưu chi phí: Dựa vào kinh nghiệm và mối quan hệ với các hãng tàu, họ sẽ tìm cho bạn tuyến đường vận chuyển nhanh nhất với chi phí vận chuyển hàng hóa quốc tế cạnh tranh nhất.
Thực hiện Booking và phát hành chứng từ: Họ sẽ thay mặt bạn đặt chỗ với hãng tàu, phát hành Vận đơn (Bill of Lading) – linh hồn của lô hàng.
Theo dõi và điều phối: Cập nhật liên tục lịch trình, xử lý các vấn đề phát sinh, đảm bảo hàng hóa được giao đúng hẹn.

3. Dịch Vụ Thủ Tục Hải Quan Trọn Gói (Customs Clearance)

Đây là nghiệp vụ mang tính pháp lý bắt buộc và phức tạp. Bất kỳ sai sót nào trong khâu này cũng có thể khiến lô hàng của bạn bị “đóng băng” tại cảng và phát sinh chi phí khổng lồ.

Các nghiệp vụ chính khi làm thủ tục hải quan hàng nhập khẩu/xuất khẩu:

Áp mã HS và kiểm tra chính sách: Tư vấn áp mã HS Code chính xác cho sản phẩm để xác định đúng thuế suất và các chính sách quản lý của nhà nước.
Chuẩn bị chứng từ và khai báo: Hướng dẫn khách hàng chuẩn bị bộ chứng từ hợp lệ (Invoice, Packing List, C/O…) và thực hiện truyền tờ khai hải quan điện tử lên hệ thống của Tổng cục Hải quan.
Thông quan và giao hàng: Thay mặt doanh nghiệp làm việc trực tiếp với cơ quan hải quan tại cảng để hoàn tất thông quan, nộp thuế và giải phóng hàng. Đây chính là giá trị cốt lõi của dịch vụ hải quan trọn gói.

4. Các Dịch Vụ Logistics Hỗ Trợ – Hoàn Thiện Chuỗi Cung Ứng

Một lô hàng không chỉ kết thúc hành trình khi cập cảng. Các dịch vụ sau đây sẽ đảm bảo quá trình được diễn ra “từ cửa đến cửa” (door-to-door) một cách trọn vẹn.

Các dịch vụ hỗ trợ không thể thiếu:

Dịch vụ kéo container và vận tải nội địa (Inland Trucking): Đưa container từ cảng về kho riêng của bạn hoặc ngược lại.
Dịch vụ kho bãi (Warehousing): Cung cấp giải pháp lưu kho ngắn hạn hoặc dài hạn, quản lý tồn kho, đóng gói, dán nhãn…
Bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu (Cargo Insurance): “Liều thuốc an thần” cho mọi chủ hàng. Chỉ với một khoản phí rất nhỏ so với giá trị lô hàng, bạn sẽ được bồi thường nếu có rủi ro xảy ra.
Các dịch vụ chuyên ngành khác: Hun trùng (Fumigation) cho hàng gỗ, kiểm dịch thực vật cho nông sản, xin Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) để hưởng ưu đãi thuế quan…

5. Tiêu Chí Lựa Chọn Một Công Ty Logistics Uy Tín tại TP.HCM, Hải Phòng…

Làm thế nào để chọn mặt gửi vàng? Dưới đây là checklist mà tôi đúc kết được để bạn có thể đánh giá và lựa chọn một công ty dịch vụ hàng hải thực sự chuyên nghiệp.

Checklist đánh giá nhà cung cấp:

Năng lực và kinh nghiệm: Công ty đã hoạt động bao lâu? Có mạnh về tuyến đường mà bạn cần đi không?
Hệ thống đối tác: Họ có mạng lưới đại lý toàn cầu mạnh để xử lý hàng hóa ở cả hai đầu không?
Am hiểu pháp lý: Đội ngũ có thực sự am tường về thủ tục hải quan hàng nhập khẩu và các văn bản pháp quy mới nhất không?
Minh bạch và chuyên nghiệp: Quy trình làm việc có rõ ràng không? Bảng giá cước vận tải biển và các phụ phí có được báo giá chi tiết, minh bạch không?
Dịch vụ khách hàng: Họ có phản hồi nhanh không? Có chủ động cập nhật tình hình lô hàng và tư vấn các giải pháp khi có sự cố không?

Kết luận: Một giải pháp toàn diện

Đến đây, hy vọng bạn đã có câu trả lời rõ ràng cho câu hỏi “vận tải biển gồm những gì?”. Nó không phải là một dịch vụ đơn lẻ, mà là một giải pháp logistics tích hợp, một chuỗi các mắt xích liên kết chặt chẽ. Việc hiểu rõ bản chất và lựa chọn được một đối tác logistics đường biển có tâm và có tầm sẽ là chìa khóa giúp doanh nghiệp của bạn vươn ra biển lớn một cách an toàn và hiệu quả.

Nguồn tham khảo:

Để đảm bảo tính chính xác và chuyên môn cho các thông tin trong bài viết, tôi đã tham khảo và tổng hợp kiến thức dựa trên các quy định và thông tin từ các cơ quan uy tín:

Cục Hàng hải Việt Nam và Đường thủy (VMA): Các quy định chung về hoạt động hàng hải, quản lý cảng biển tại Việt Nam. https://vimawa.gov.vn/
Tổng cục Hải quan Việt Nam: Các thông tư, nghị định, luật liên quan đến thủ tục hải quan, chính sách thuế và mã HS hàng hóa. https://www.customs.gov.vn/
Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO): Các công ước và quy định quốc tế về an toàn, an ninh hàng hải và vận chuyển hàng hóa. https://www.imo.org/