Toàn Tập A-Z Về Vận Chuyển Hàng Hóa Bằng Đường Hàng Không

Xin chào, tôi là Trần Duy Thuận, chuyên gia với hơn 12 năm kinh nghiệm thực chiến trong ngành logistics và thương mại điện tử. Trong suốt sự nghiệp của mình, tôi nhận thấy vận tải hàng không (hay Air Freight) luôn là một chủ đề hấp dẫn nhưng cũng đầy phức tạp với nhiều người. Khi nào thì nên dùng? Chi phí tính thế nào? Quy trình ra sao?

Bài viết này là câu trả lời toàn diện, một cuốn cẩm nang từ A-Z dành cho bất kỳ ai muốn tìm hiểu về phương thức vận chuyển cốt lõi của thương mại toàn cầu.

Ưu Nhược Điểm Của Vận Tải Hàng Không

Vận chuyển hàng không là hình thức vận chuyển sử dụng máy bay để đưa hàng hóa từ điểm này đến điểm khác. Để quyết định có nên sử dụng hay không, chúng ta cần nắm rõ những ưu và nhược điểm cốt lõi của nó.

Ưu điểm vượt trội

Tốc độ: Đây là ưu điểm lớn nhất, giúp vận chuyển hàng hóa giữa các châu lục chỉ trong vài ngày. Điều này lý tưởng cho các mặt hàng cần giao gấp.
- Ví dụ: Một lô vaccine cần được vận chuyển khẩn cấp từ Bỉ về Việt Nam, hoặc một bộ sưu tập thời trang mới nhất cần có mặt tại các cửa hàng ở Mỹ trước tuần lễ ra mắt.
An toàn và Bảo mật cao: Hàng hóa được xử lý theo quy trình an ninh nghiêm ngặt, giảm thiểu nguy cơ mất cắp. Tỷ lệ tổn thất cũng thấp hơn do thời gian vận chuyển ngắn.
Giảm thiểu chi phí lưu kho: Giao hàng nhanh giúp doanh nghiệp quay vòng vốn tốt hơn và giảm đáng kể chi phí lưu giữ hàng tồn kho.
Tiếp cận toàn cầu: Mạng lưới sân bay dày đặc cho phép hàng hóa tiếp cận gần như mọi quốc gia trên thế giới.

Nhược điểm cần cân nhắc

Chi phí cao: Cước vận chuyển hàng không cao hơn đáng kể so với đường biển.
Hạn chế về khối lượng và kích thước: Không phù hợp để vận chuyển các loại hàng siêu trường, siêu trọng.
Thủ tục phức tạp: Quy trình thủ tục hải quan và an ninh hàng không đòi hỏi sự chính xác cao.
Chịu ảnh hưởng bởi thời tiết: Các chuyến bay có thể bị hoãn, hủy do thời tiết xấu.

Khám Phá Các Dịch Vụ Vận Chuyển Hàng Không Phổ Biến Hiện Nay

Các công ty logistics hàng không cung cấp nhiều loại hình dịch vụ vận chuyển hàng không để đáp ứng từng nhu cầu cụ thể.

Vận chuyển hàng không Door-to-Door (Từ cửa đến cửa): Đây là dịch vụ trọn gói tiện lợi nhất. Đơn vị vận chuyển sẽ lo từ A-Z: Lấy hàng tại kho người gửi, làm thủ tục hải quan hai đầu, và giao đến tận tay người nhận.
Airport-to-Airport (Từ sân bay đến sân bay): Dịch vụ chỉ bao gồm việc vận chuyển hàng từ sân bay khởi hành đến sân bay đích. Người gửi và người nhận tự lo các thủ tục và vận chuyển đầu cuối. Ví dụ, khi bạn cần gửi hàng đi Mỹ bằng đường hàng không từ sân bay Tân Sơn Nhất (SGN) đến sân bay Dallas (DFW).
Door-to-Airport (Từ cửa đến sân bay): Dịch vụ kết hợp, lấy hàng tận nơi và giao tại sân bay đích. Người nhận sẽ tự làm thủ tục hải quan nhập khẩu. Ví dụ, một doanh nghiệp cần vận chuyển hàng đi Châu Âu bằng máy bay từ nhà xưởng tại Bắc Ninh tới sân bay Frankfurt (FRA), Đức.

Các Loại Hàng Hóa Vận Chuyển Bằng Đường Hàng Không Thường Gặp

Không phải mọi loại hàng đều phù hợp. Dưới đây là các loại hàng hóa vận chuyển bằng đường hàng không phổ biến nhất:

Hàng hóa giá trị cao: Vi mạch điện tử, chip bán dẫn, điện thoại thông minh, kim loại quý.
Hàng hóa cần giao gấp: Dược phẩm, vaccine, tài liệu, các bộ sưu tập thời trang theo mùa.
Hàng hóa dễ hư hỏng (Perishables): Hoa tươi, trái cây cao cấp (vải thiều, thanh long xuất khẩu), thủy hải sản tươi sống.
Hàng hóa đặc biệt: Hàng nguy hiểm (Dangerous Goods), động vật sống, hài cốt, hàng ngoại giao.

Nắm Rõ Quy Trình Vận Chuyển Hàng Hóa Bằng Đường Hàng Không Từ A-Z

Quy trình vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không có vẻ phức tạp, nhưng có thể được chia thành các bước chính sau:

Booking (Đặt chỗ): Người gửi liên hệ hãng hàng không hoặc công ty freight forwarder hàng không để đặt chỗ.
Chuẩn bị hàng hóa và chứng từ: Hàng hóa được đóng gói đúng quy cách. Bộ chứng từ xuất khẩu (Hóa đơn thương mại, Phiếu đóng gói, Giấy chứng nhận xuất xứ…) được chuẩn bị. Đây là bước quan trọng trong thủ tục gửi hàng bằng đường hàng không.
Vận chuyển ra kho hàng không (Air Cargo Terminal): Hàng được đưa ra kho hàng tại sân bay (Ví dụ: Kho SCSC, TCS ở sân bay Tân Sơn Nhất).
Làm thủ tục hải quan xuất khẩu: Mở tờ khai hải quan để hàng được phép xuất cảnh.
Phát hành Vận đơn hàng không (Air Waybill – AWB): Sau khi hàng được giao cho hãng vận chuyển, họ sẽ phát hành AWB. Nhiều người thường hỏi Air Waybill là gì? Nó là chứng từ quan trọng nhất của lô hàng, vừa là bằng chứng hợp đồng, vừa là biên nhận giao hàng và có mã số để theo dõi trực tuyến.
Cân đo và kiểm tra an ninh: Hàng được cân lại để xác định trọng lượng tính cước và soi chiếu an ninh.
Vận chuyển và thông báo hàng đến: Hàng hóa được bay đến sân bay đích. Đại lý ở đầu nhập sẽ nhận được thông báo hàng đến (Notice of Arrival).
Làm thủ tục hải quan nhập khẩu và nhận hàng: Người nhận hoặc đại lý tiến hành thông quan và nhận hàng tại kho.

Cách Tính Cước Vận Chuyển Hàng Không & Các Phí Liên Quan

Đây là phần cốt lõi để hiểu về chi phí. Cước vận chuyển hàng không được tính như thế nào? Câu trả lời nằm ở Chargeable Weight (Trọng lượng tính cước).

Actual Weight (AW): Là trọng lượng thực tế của lô hàng.
Volumetric Weight (VW): Là trọng lượng quy đổi từ thể tích.
- Công thức: VW = (Dài (cm) × Rộng (cm) × Cao (cm)) / 5000
  (Lưu ý: Một số hãng hàng không/tuyến bay có thể áp dụng mẫu số 6000).
Chargeable Weight (CW): Là giá trị lớn hơn giữa AW và VW.

Ví dụ dễ hiểu:
Bạn gửi một thùng hàng nặng 20 kg (AW), kích thước 60cm x 50cm x 40cm.

Tính VW: (60 × 50 × 40) / 5000 = 24 kg
So sánh: VW (24 kg) > AW (20 kg).
Vậy, CW là 24 kg. Hãng bay sẽ dùng con số này để tính cước.

Tổng phí vận chuyển hàng không còn bao gồm cước chính (Air Freight) và các phụ phí (surcharges) như: phí xử lý hàng hóa (Handling), phí soi an ninh (X-ray), phụ phí nhiên liệu (Fuel Surcharge)… Để có báo giá chính xác, bạn cần tham khảo bảng giá cước vận chuyển hàng không quốc tế từ các đơn vị logistics.

Tiêu Chí Lựa Chọn Một Công Ty Vận Chuyển Hàng Không Uy Tín

Để đảm bảo lô hàng của bạn được an toàn, hãy tìm một công ty vận chuyển hàng không uy tín dựa trên các tiêu chí:

Kinh nghiệm và chuyên môn: Ưu tiên các đơn vị có kinh nghiệm lâu năm.
Mạng lưới đại lý toàn cầu: Đảm bảo họ có thể xử lý hàng hóa trôi chảy tại nước đến.
Minh bạch về chi phí: Báo giá phải rõ ràng, chi tiết.
Dịch vụ khách hàng: Hỗ trợ tư vấn và cập nhật tình hình lô hàng thường xuyên.
Giấy phép và tư cách pháp nhân: Công ty phải có đăng ký kinh doanh rõ ràng.

Kết luận

Vận chuyển hàng không là một giải pháp vận tải ưu việt về tốc độ và an toàn. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn bức tranh toàn cảnh và hữu ích. Am hiểu về logistics hàng không chính là chìa khóa để tối ưu hóa chuỗi cung ứng và nắm bắt các cơ hội kinh doanh toàn cầu.

Nguồn Tham Khảo

Để tìm hiểu sâu hơn và tra cứu thông tin chính thống, bạn có thể tham khảo từ các nguồn uy tín sau:

Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA): Cơ quan quản lý và thiết lập các tiêu chuẩn cho ngành hàng không toàn cầu.
Link: https://www.iata.org
Tổng cục Hải quan Việt Nam: Cổng thông tin chính thức về các quy định, luật và thủ tục hải quan tại Việt Nam.
Link: https://www.customs.gov.vn
Cục Hàng không Việt Nam (CAAV): Cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành hàng không dân dụng.
Link: https://caa.gov.vn