Khi quan sát những chiếc xe đầu kéo mạnh mẽ di chuyển trên quốc lộ trong lĩnh vực vận tải hàng hóa, chúng ta thường thấy chúng kéo theo một thùng hàng khổng lồ phía sau. Nhiều người gọi chung phần được kéo đó là “rơ mooc”. Tuy nhiên, trong ngành logistics và vận tải chuyên nghiệp, có hai khái niệm riêng biệt là rơ mooc và sơ mi rơ mooc.
Vậy chúng thực sự là gì và khác nhau ở điểm nào? Việc hiểu đúng bản chất không chỉ giúp bạn có thêm kiến thức về ngành mà còn là nền tảng để lựa chọn phương tiện phù hợp, tối ưu hóa hoạt động vận tải. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết ngay sau đây.
1. Sơ mi rơ mooc là gì?
Sơ mi rơ mooc (Tiếng Anh: Semi-trailer), theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 11:2015/BGTVT, được định nghĩa là phương tiện vận tải được thiết kế để nối với xe ô tô đầu kéo và có một phần đáng kể của trọng lượng toàn bộ đặt lên ô tô đầu kéo.
Đặc điểm cốt lõi nhất của sơ mi rơ mooc là gì? Đó là nó không thể tự đứng vững nếu không được nối với xe đầu kéo hoặc không có bộ phận chống đỡ. Người ta thường ví von xe mooc là gì thì nó giống như một chiếc xe chỉ có bánh sau, phần đầu phải “gác” lên một phương tiện khác để di chuyển.
Cấu tạo chính của Sơ mi rơ mooc:
- Chân chống (Landing Gear): Là bộ phận bắt buộc, gồm hai chiếc chân có thể nâng/hạ để đỡ cho sơ mi rơ mooc đứng vững khi nó được tách rời khỏi xe đầu kéo.
- Ắc kéo (Kingpin): Là một chốt lớn, cứng cáp nằm dưới mặt sàn phía trước của sơ mi rơ mooc. Đây chính là điểm kết nối trực tiếp vào mâm kéo (fifth wheel) của xe đầu kéo.
- Trục và bánh xe: Các cụm trục và bánh xe được đặt ở phía sau để chịu phần lớn tải trọng sơ mi rơ mooc khi chở hàng.
- Khung gầm chính (Chassis): Là bộ khung xương bằng thép, nền tảng cho toàn bộ cấu trúc của sơ mi rơ mooc.
2. Rơ mooc là gì?
Rơ mooc (Tiếng Anh: Trailer hoặc Drawbar Trailer) là phương tiện có kết cấu mà khối lượng toàn bộ của phương tiện không đặt lên ô tô kéo.
Điểm khác biệt cơ bản của rơ mooc là gì? Đó là nó có khả năng tự cân bằng và đứng vững độc lập nhờ có trục bánh xe ở cả phía trước và phía sau. Toàn bộ trọng lượng của rơ mooc và hàng hóa được đặt hoàn toàn lên các trục của chính nó. Nó được nối với xe tải hoặc xe kéo khác thông qua một thanh kéo.
Cấu tạo chính của Rơ mooc:
- Trục trước và trục sau: Thiết kế này giúp nó tự cân bằng như một chiếc xe độc lập.
- Thanh kéo / Càng kéo (Drawbar): Là một thanh nối dài ở phía trước, được gắn vào một móc kéo (hitch) của xe kéo.
- Bàn xoay (Turntable): Thường gắn với cụm trục trước, cho phép bánh xe phía trước có thể xoay hướng, giúp rơ mooc di chuyển linh hoạt hơn khi vào cua.
Nguồn ảnh thacoindustries.com
3. Bảng so sánh chi tiết sự khác nhau giữa Rơ mooc và Sơ mi rơ mooc
Để dễ hình dung nhất, hãy cùng xem bảng so sánh sơ mi rơ mooc và rơ mooc một cách trực quan dưới đây.
| Tiêu chí | Sơ mi rơ mooc (Semi-trailer) | Rơ mooc (Trailer) |
|---|---|---|
| Cấu trúc & Cân bằng | Không có trục trước, không tự cân bằng. Phải dựa vào xe đầu kéo hoặc chân chống. | Có cả trục trước và sau, tự cân bằng và đứng độc lập. |
| Phân bổ tải trọng | Một phần lớn tải trọng dồn lên xe đầu kéo. | Toàn bộ tải trọng dồn lên các trục của chính nó. |
| Điểm kết nối | Nối qua mâm kéo (Fifth Wheel) và ắc kéo (Kingpin). | Nối qua thanh kéo (Drawbar) và móc kéo (Hitch). |
| Tính linh hoạt | Dễ lùi và điều khiển hơn do chỉ có 1 điểm khớp nối. | Rất khó lùi vì có tới 2 điểm khớp nối (điểm nối và trục xoay trước). |
| Ứng dụng phổ biến | Phổ biến tuyệt đối tại Việt Nam và Bắc Mỹ. Dùng cho vận tải đường dài, chở xe container, hàng hóa đa dạng. | Phổ biến ở Châu Âu, Úc. Thường dùng chở nông sản, vật liệu xây dựng. Ít gặp ở Việt Nam. |
4. Các loại sơ mi rơ mooc phổ biến trên thị trường
Tại Việt Nam, khi nói đến vận tải hạng nặng, chúng ta gần như chỉ tiếp xúc với sơ mi rơ mooc. Dưới đây là các loại sơ mi rơ mooc phổ biến nhất bạn có thể thấy hàng ngày:
- Sơ mi rơ mooc xương (Skeletal Semi-trailer): Chỉ có khung sườn, dùng để chuyên chở các loại container tiêu chuẩn (20ft, 40ft, 45ft). Đây là lựa chọn tối ưu cho việc vận chuyển container từ cảng về kho và ngược lại.
- Sơ mi rơ mooc sàn (Flatbed Semi-trailer): Có một mặt sàn phẳng, cực kỳ linh hoạt để chở các loại hàng hóa không cần che chắn như thép cuộn, thép tấm, bê tông cấu kiện, máy móc công trình.
- Sơ mi rơ mooc thành lửng (Dropside Semi-trailer): Tương tự mooc sàn nhưng có thêm các bửng (thành) có thể mở ra/đóng lại. Rất tiện lợi để chở xi măng, gạch, phân bón, hàng bách hóa đóng bao.
- Sơ mi rơ mooc ben (tự đổ) (Tipper Semi-trailer): Có hệ thống nâng thủy lực để tự đổ hàng. Chuyên dùng để chở vật liệu rời như cát, đá, sỏi, than đá trong các công trình xây dựng, mỏ khai thác.
- Sơ mi rơ mooc bồn (Tanker Semi-trailer): Bồn chứa hình trụ dùng để chở các loại chất lỏng hoặc bột như xăng dầu, hóa chất, xi măng rời, cám… Các thương hiệu nổi tiếng như CIMC có nhiều dòng sản phẩm mooc bồn chất lượng cao.
- Sơ mi rơ mooc thùng (Dry Van / Box Semi-trailer): Là loại thùng kín, bảo vệ hàng hóa khỏi thời tiết. Phù hợp để chở hàng điện tử, hàng tiêu dùng, hàng dệt may…
Kết luận
Tóm lại, điểm khác biệt cốt lõi và dễ nhớ nhất giữa rơ mooc và sơ mi rơ mooc là: Sơ mi rơ mooc “gác” một phần lên xe đầu kéo, trong khi rơ mooc thì được “kéo” hoàn toàn theo sau.
Ở Việt Nam, do tính ưu việt về khả năng vận hành và sự phổ biến của xe đầu kéo, sơ mi rơ mooc chiếm vị thế độc tôn. Hiểu rõ sự khác biệt này là bước đầu tiên quan trọng trong ngành logistics, đặc biệt là trước khi tìm hiểu về giá sơ mi rơ mooc hay các đơn vị mua bán sơ mi rơ mooc uy tín để đầu tư.
Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích.
Nguồn tham khảo
- Bộ Giao Thông Vận Tải (2015), QCVN 11:2015/BGTVT, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với rơ moóc và sơ mi rơ moóc. Link: https://mt.gov.vn/Images/FileVanBan/_QCVN11.signed.pdf
- Thư Viện Pháp Luật, Quy chuẩn QCVN 11:2024/BGTVT (thay thế QCVN 11:2015/BGTVT). Link: https://thuvienphapluat.vn/TCVN/Giao-thong/QCVN-11-2024-BGTVT-Chat-luong-an-toan-ky-thuat-bao-ve-moi-truong-so-mi-ro-mooc-921424.aspx
- Sách Hỏi đáp về Logisitcs – Tác giả Trần Thanh Hải – NXB Công Thương, Câu 59 Rơ-mooc và sơ-mi-rơ-mooc là loại phương tiện như thế nào, khác nhau ở điểm gì?
